Loneitu Hriat Tur Puanchhuahna
Kum 2000-2001 chho velah khan Mizoram Agriculture Department a hnathawk ten Oil Palm tiak tlem South India lam atangin an rawn hawn a, chungte chu Lunglei District a Rotlang-ah leh Thingdawl, Kolasib District-ah te chin chhin an ni a. An tha duh hle tih hriat a ni.
India ram sorkar, Ministry of Agriculture chuan Oil Palm chin kawngah uar zawkin hma a la a, Mizoram chu N.E States zinga Oil Palm ching hmasa ber niin kum 2004-2005 atang khan hma lak tan a niin 2005-2006 atanga chin tan a ni.
Heng scheme hrang hrang hnuaiah hian Oil Palm hi kal pui mek a ni :-
1) Integrated Scheme of Oilseeds & Oil Palm (ISOPOM) : 2004 – 05 to 2011 – 2012
2) Oil Palm Area Expansion - OPAE (RKVY) : 2011 – 12 to 2013 – 2014
3) National Mission on Oilseeds & Oil Palm (NMOOP) : 2014 – 2015 to 2017 – 2018
4) National Food Security Mission (NFSM)-Oil Palm : 2018 – 2019
Oil Palm hi Dan fel tak nei awm chhun thlai a ni a, December ni 2, 2004 khan Mizoram Assembly ah “The Mizoram Oil Palm (Regulation of Production and Processing)Act, 2004” chu pass alo ni tawh a.
Oil PAlm Act hnuaiah hian-
Secretary, Agriculture Department chu Oil Palm Officer atana ruat niin,
District Agriculture Officers chu Oil Palm Inspector atana ruat an ni.
Mizoram Loneitute economy chawisan hi Central leh Mizoram Sorkar-in a ngaipawimawh em avangin Oil Palm chin leh buaipui kawngah pawh hian Dan in a phut angin Village Level, District Level leh State Level Committee a din a, hetiang in :-
State Level Oil Palm Advisory Committee.
State Level Standing Committee on NMOOP
Project Management Committee.
Price fixation Committee on Oil Palm Fresh Fruit Bunches
District Level Oil Palm Zonal Committee.
Village Level Oil Palm Growers Association
India Sorkar, Ministry of Agriculture & Farmers Welfare chuan Mizoram a Oil Palm chin theihna tur ram awmzat zirchiang turin Chadha Committee a din a, he Committee hian Mizoram-ah Oil Palm chin theihna 900m hnuai lam, 25% slope ram hectare 61,000 lai a awm tih an rawn finfiah tawh a ni.
District hrang hrang Oil Palm chin theihna area zau zawng-
Chadha Committee |
||||
---|---|---|---|---|
• Champhai District not included as the District fall under Temparature Sub Alpine Zone |
||||
Oil Palm hlawhtling taka kan chin theih nan leh a hralhna thlenga kan buai lohna turin India ram a Company rintlak a ngaih 3 te nen thawh hona thuthlung (MOU) signed a ni a, an hnathawhna tur area pawh siam sak an ni, hetiangin:-
He tih lai hian Serchhip, Aizawl & Saiha enkawltu Company viz-3F Oil Palm Agrotech Pvt. Ltd. te chuan an district chan chhungah hmalakna an neih tak loh avangin Mizoram Sorkar nena an thawh dunna chu tih tawp a ni a. Heng district Pathum a Oil Palm chingtute hian harsatna an tawh zui loh nan Sorkar chuan theih tawp a enkawl zuiin an Oil Palm rah thar te pawh Godrej Agrovet Ltd. Company-a an hralh chhunzawm theih nan ruahmanna a siam sak a ni.
Heng Company te hian -
An District chan theuhah Oil Palm Nurseries an siam a.
Oil Palm rah (FFBs) chu Collection Centers siamah an lei a.
Oil Palm rah chu a herna (Processing Mill) ah an phur khawm thin.
Oil Palm Mill hi din vek tur a ruahman a ni.
Mizoram a Oil Palm chin theihna ram zau zawng : 61,000 Ha.
Oil Palm chin tawhna ram zau zawng (upto2017) : 25,923 Ha.
Oil Palm chingtu chhungkaw awm zat : 10,843 nos of farmers.
Oil Palm chin tawhna District zat : District Pasarih (7)
Oil Palm chin tawhna khaw awm zat : 197 nos. of villages.
Oil Palm rah (FFBs) hralh chhuah tawh zat : 21367 MT upto June,2018
Oil Palm rah hralhna rate : Rs.5.50 per Kg (fixed by Price Fixation Committee)
Oil Palm tiak leina rate : Rs.85/- : Exotic seedling & Rs.65/- : Indigenous seedling.
Oil Palm Mill/factory dinna tur hi special programme on Oil Palm Area Expansion (OPAE) RKVY 2011-2012 hnuaiah Rs.750.00 lakh hmuh a ni. Oil Palm Mill Pakhat (1No) zel dinna turin Rs.250.00 lakh ruahman a ni.
Godrej Agrovet limited Godrej Agrovet ltd. hian Bukvannei, Kolasib-ah Oil Palm Mill (5 MT/hr) chu an din tawh a, dt.28th October 2014 khan Hon'ble Chief Minister Pu Lal Thanhawla'n a hawng a, tun thleng hian Oil Palm rah Metric tone 16300 chuang her tawh a ni.
Godrej Agrovet Ltd |
||
Thlai kum hlun, hriak nei thai zinga thar hlawk ber a ni.
Ram hectare khat hmunah Oil 4 – 6 tones kum khatah a thar chuak thei.
Ram Buh tin 2½ hmun (1hactere) zauva kung 143 a phun len thei a.
Thlai thang duang tak, phun atanga kum 3-na a rah in, kum 4-na atangin a hralh theih
Kum 25 – 30 thleng hlawk takin a thar thei.
A rah thar hma kum thum/li (3/4) chhung in thlai dang a chin pawlh theih.
Thlai dang te angin kang mei a haw ve lova, a tam ve ngai lo.
Thlai khawng leh tuar chheh, ei chhetu natna laka thlai him tak a ni.
Kharchhawngtu an awm lova, Oil Palm chingtu leh a leitu Company te direct in an indawr.
A rah hralhna tur awmsa (Assured Market) a ni a, a rah hralhnaah harsatna a awm lo.
Tam zawk leh hlawk zawk thar chhuah a nih theih nanTlangram lo Oil Palm chin hmang a thlak.
Loneitu ten sum tam zawk an lak luh theih nan.
Huan/Lo chul tawh chu Oil Palm chinna atana thlak
Tlangram Lo neih chu huan nghet leh tlo zawk a thlak
Lekha thiam hna neilote ei zawnna tam tak siam sak
Hriak ei chi (Tel)-ah kan intodelh theih nan
Palm Oil hi ei atan a hriak hrisel, Vitamin A & Vitamin E pai hnem tak, cholesterol free a ni.
Oil Palm hi ei siamna hmanrua Vanaspati siamna atan a tangkai hle.
Biscuits, Ice Creams, Sahbon, shampoo ,etc siam nan te an hmang uar.
A laimu hriak hi Industry ah an hmang nasa hle a, tin chocolate siam nan te an hmang bawk
Ei atan mai bakah Bio-fuel atan an hmang.
Oil Palm hi kum tluana hnah tla kawlh lova hring reng (Evergreen trees) a ni a, a thang chakin kum reilo te-ah a chinna hmun chu ngaw chhah tha tak a ni thei.
Oil Palm hmun hring dup mai hi ramsa leh sava te chaw zawnna tha tak niin, a rah hmin tla te an tlan a, an ngeih em em a ni tih Oil Palm chingtuten an sawi thin.
Thlai dang aia a hnah kau a sei leh len avangin thlai leh thingkung zingah Oil Palm hi boruak-a Carbon Dioxide hip lut tam ber leh Oxygen pe chhuak tam ber thlai a ni a.
Tlangram Loneih, kum tina vah leh hal pumpelh a huan nghet neih theihna niin kum 25-30 thleng rah tha tak chhuahin a chingtute tan eizawnna nghet a neih tir.
Ramdangte angin hmun lo ram zau khatah zau tak tak (above 1000ha)-in kan ching lova, mithiamte duh dan ang takin, kan ramah chuan Lo khat 2-5 ha. azau te te chauhah te hmun hrang hrangah hmalak niin heng Oil Palm huan te hi Thing leh Mau (Forest barrier) in a hual vel kara chin a ni a, hei vang hian Oil Palm hmun chu Ramsa te chaw lakna ber a ni.
Kan rama Oil Palm chin theihna zau zawng hi huang deuha lak pawhin 61,000 ha. awm ni a ngaih a ni a, chutah chuan Oil Palm hi ching khat tlat pawh ni ila, kan ram zau zawng atanga zaah 2.89 chauh a luah dawn a, tuna kan chin tawhna hian 1% vel chauh ala luah a ni. Chu pawh chu hmun hrang hrangah chin a ni a, hei hian kan environment tan nghawng tha lo a thlen lo a ngaih a ni.
Oil Palm chinna atan hian atlangpuiin ngawpui chang vah leh thiah a ni ngai lo va, Tlang lo atana neih hnu, Oil Palm chinna atana tha si te kha chul rit leh pahin Oil Palm chinna hmun atan neih chhoh a ni ber thin.
Oil Palm chi (sprouted seedling) hi ram chhung leh pawn atangin manto tak taka lei thin a ni a, chumi pumpelh a, kan lo intodelh theih nan leh N.E states dang ten a Oil Palm chi an mamawh phuhrukna atan kum 2014-2015 atang khan Oil Palm Seed Garden chu National Mission on Oilseeds & Oil Palm (NMOOP) hnuaiah bul tan a ni.
Hemi atan hian India Sorkarin ram chhunga Oil Palm enkawl tura a din Indian Institute of Oil Palm Research (IIOPR), Pedavegi a Scientist-te nen tangkawp in Chungtlang, Mamit District-ah Oil Palm chi lakna tur Parental Seedling chu ram hectare 30 a zauah phun a ni.
Oil Palm Seed Garden atan hian ram hectare 60 laia zau chu Land Revenue & Settlement Department, Mizoram chuan teh fel tawhin, tunah hian Mizoram Sorkar chuan Land Lease kum 25 chhung atan Agriculture Department chu a pe tawh a.
Link road, Teracce leh farm chhung kawng leh Staff quarter cum Office te siam a ni.
Seed Garden hlawhtling taka kalpui a nih theih nan Ministry of Agriculture & Farmers Welfare, Govt. of India ah DPR Rs.536.53 lakh thehluh tawh a ni bawk.
Seed Garden kalpui zelna turah Agriculture Scientist te enkawl puina a ngaih avangin Mizoram Sorkar leh ICAR-IIOPR, Pedavegi te nen MOU sign tura hmalak mek a ni.